Türkiye'deki İklim Çeşitleri
Türkiye, ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer almaktadır. Ülkenin coğrafi konumu ve yer şekillerinin etkisiyle farklı özelliklerde iklim tipleri görülmektedir. Kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülmektedir. Dağların yüksekliği ve uzanış şekli itibariyle deniz etkilerinin iç kesimlere ulaşmasını engeller. Bu sebeple iç kesimlerde karasal iklim özellikleri görülmektedir. Türkiye'de başlıca üç iklim çeşidi bulunmaktadır:
Karadeniz İklim Tipi
Karadeniz iklimi, Türkiye'nin kuzeyindeki Karadeniz kıyılarında ve Kuzey Anadolu Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarında görülmektedir. Genel özellikleri şunlardır:
- Her mevsim yağışlı geçer. Doğu Karadeniz Bölümünde en fazla yağış sonbaharda, en az yağış ilkbaharda görülür. Yıllık yağış miktarı 2000-2500 mm'dir.
- Batı Karadeniz Bölümünde en çok yağış sonbaharda, en az yağış ilkbaharda düşer. Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm'dir.
- Orta Karadeniz Bölümünde ise en fazla yağış kışın, en az yağış yazın olur. Yıllık yağış miktarı 700-1000 mm'dir.
- Karadeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde kar yağışlı günler ortalama 18 gündür. Yıllık ortalama sıcaklık 13-15°C'dir.
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması 6-7°C, Temmuz ayı sıcaklık ortalaması ise 21-23°C'dir. Yıllık sıcaklık farkı 13-15°C'dir.
- Doğal bitki örtüsü ormandır. Yüksek alanlarda Alpin çayırlar görülmektedir.
Akdeniz İklim Tipi
Akdeniz iklimi, Türkiye'nin güney kıyılarında, özellikle Akdeniz kıyılarında belirgin şekilde görülür. Aynı zamanda Ege ve Marmara Bölgelerinde de etkili olur. Genel özellikleri şunlardır:
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer.
- En fazla yağış kışın, en az yağış yazın görülür.
- Yaz ve kış yağışları arasındaki fark çok fazladır.
- Yıllık yağış miktarı 600-1000 mm arasındadır.
- Yıllık ortalama sıcaklık 18-20°C'dir.
- Ocak ayı ortalaması 8-10°C, Temmuz ayı ortalaması ise 28-30°C'dir.
- Yıllık sıcaklık farkı 15-18°C'dir.
- Ege Bölgesinde dağların kıyıya dik uzanması, Akdeniz ikliminin iç kesimlere ulaşmasına imkan vermiştir.
- Marmara Bölgesinde görülen Akdeniz ikliminde, yazlar Akdeniz kıyılarına oranla daha serin, kışlar ise daha soğuk ve karlı geçer.
- Akdeniz ikliminin karakteristik bitki örtüsü zeytin, defne, mersin, kekik gibi bitkilerden oluşan makidir.
Karasal İklim Tipi
Karasal iklim, Türkiye'nin iç kesimlerinde, özellikle İç Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde görülmektedir. Genel özellikleri şunlardır:
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.
- İç Anadolu Bölgesinde en fazla yağış ilkbaharda, en az yağış yazın görülür.
- İç Anadolu'da yağış ortalaması 300-400 mm'dir.
- İç Anadolu'nun kış sıcaklık ortalaması 1-2°C, yaz sıcaklık ortalaması 22-23°C, yıllık sıcaklık ortalaması ise 10-12°C'dir.
- Ege Bölgesinin iç batı Anadolu bölümünde de yağışlar kıyı kesimine göre daha azdır.
- Doğu Anadolu Bölgesinin kuzeydoğu kesimi yıllık sıcaklık ortalaması 4-6°C'ye sahiptir.
- Kuzeydoğu Anadolu'da kış sıcaklık ortalaması -7, -10°C, yaz ortalama sıcaklık ise 17-19°C'dir.
- Yıllık yağış miktarı 500-600 mm'dir.
- Güneydoğu Anadolu'da ortalama yağış miktarı 400-700 mm'dir.
- Güneydoğu Anadolu Bölgesinde kış mevsimi pek donlu geçmez, yaz mevsiminde şiddetli kuru sıcaklar hakimdir.
- Güneydoğu Anadolu'da yıllık ortalama sıcaklık 15-16°C, kış sıcaklığı 3-4°C, yaz sıcaklığı ise 30-35°C'dir.
Türkiye'deki bu iklim çeşitliliği, ülkenin tarım, hayvancılık ve turizm gibi çeşitli ekonomik faaliyetlerini de etkilemektedir. Ayrıca, bu çeşitlilik, Türkiye'nin biyolojik zenginliğine ve ekosistem çeşitliliğine de katkıda bulunmaktadır.
|
