İklim Nedir? Türleri ve Özellikleri
09 Temmuz 2024

İklim Nedir? Türleri ve Özellikleri

İklim Nedir?

İklim, belirli bir bölgedeki atmosferik koşulların uzun yıllar boyunca gözlemlenerek elde edilen ortalamalarıdır. İklim, bir bölgenin hava koşullarının yıllık, mevsimlik veya aylık değişkenliklerinin genel bir özetidir. İklim, tarım, ekosistemler, su kaynakları ve insan yaşamı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Günlük hava durumu ile karıştırılmamalıdır; iklim uzun dönemli bir kavramdır ve kısa vadeli hava olayları ile ölçülmez.

İklim, sıcaklık, deniz, yükseklik, nem ve rüzgâr gibi faktörlerin birleşimiyle oluşur. Bu faktörler, bir bölgenin iklimini belirlerken, yerel ve küresel ölçekte değişikliklere sebep olabilir.

Sıcaklık

Bölgelerin sıcaklıkları, güneş ışınlarının düşüş açısına, gün uzunluğuna ve bulutluluk durumuna bağlı olarak değişir. Kış aylarında güneş ışınları daha yatay gelir, günler daha kısadır ve bulutluluk daha fazladır, dolayısıyla soğuk hava hâkim olur. Ekvator bölgesinde ise güneş ışınları dikey açıyla geldiği için sıcaklık oranı yıl boyunca nispeten sabittir.

Denizler

Denizler karadan daha geç ısınır ve daha geç soğur. Bu nedenle, denizler etrafındaki kara bölgelerini sıcaklık açısından etkiler. Sıcak su akıntıları da iklim üzerinde etki yaratır. Bu nedenle, denize yakın bölgelerde genel olarak daha ılıman bir iklim görülür.

Yükseklik

Yüksek yerlere çıkıldıkça sıcaklık oranı düşer. Bu nedenle, dağlık bölgelerde kar daha uzun süre kalır. Dağlık bölgelerde hava yoğunluğu, güneş ışınlarının barındırdığı sıcaklığı tutacak kapasitede değildir.

Nem

Hava sürekli olarak nemlidir ve bu nem, buharlaşan sulardan oluşur. Sıcaklık arttıkça nem oranı da artar. Hava, nemi farklı yerlere taşır. Denizden buharlaşan su, karalara taşınır. Atmosferde yükselerek soğur ve devamında yağmur meydana gelir.

Rüzgâr

Dünyanın farklı yerlerinde yaşanan sıcaklık değişimi, havanın sürekli olarak bir yerden farklı bir yere kaymasına yol açar. Kutuplardan soğuk hava Ekvator'a doğru gelirken, Ekvator'dan sıcak hava kutuplara doğru gider. Bu hava akımları iklim koşullarını etkiler.

İklimin her bölgede farklı olma sebebi, yeryüzü şekillerine bağlıdır. Özellikle dağlar, iklim özelliklerinin iç kısımlara ulaşmasına engel olabilir. Herhangi bir bölgenin hangi iklim tipine sahip olduğunu anlamak için bitki örtüsüne bakmak gerekir. Örneğin, Akdeniz ikliminin hakim olduğu yerlerde maki, karasal iklimin hakim olduğu yerlerde ise bozkır bitki örtüsü görülür. Bitki örtüsü, yağış ve sıcaklık koşullarının ortak etkisi nedeniyle oluşur. Yağışın çok olduğu bölgelerde bitki örtüsü ormanlardan meydana gelirken, yağış seviyesi azaldıkça bitki örtüsü zayıflar.

İklim Çeşitleri

1) Sıcak İklimler

  • Ekvator İklimi
  • Tropikal İklim
  • Muson İklimi
  • Çöl İklimi

2) Ilıman İklimler

  • Akdeniz İklimi
  • Okyanusal İklim
  • Karasal İklim
  • Step İklimi

3) Soğuk İklimler

  • Tundra İklimi
  • Kutup İklimi
  • Yüksek Dağ İklimi

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni