Dünyadaki İklim Çeşitleri, Türleri ve Özellikleri
Dünya'nın hemen hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunur. Yüzlerce kilometrelik sahaları etkileyen büyük iklim gruplarına makro klima adı verilir. İklimler sıcak, ılıman ve soğuk olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Şimdi, yeryüzündeki büyük iklimleri ve bu iklimlerin özelliklerini inceleyeceğiz.
Sıcak İklimler
Ekvatoral İklim:
Yıllık sıcaklık ortalaması 25°C'nin üzerindedir. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı en az olan iklimdir. Ekvator çevresinde 0° ve 10° enlemleri arasında görülmektedir. Her mevsim düzenli yağış almaktadır. Yağışlar oluşum bakımından konveksiyonel yağışlara örnek olarak gösterilir. Yıllık yağış miktarı 2000 mm'nin üzerindedir.
Tropikal İklim:
10°-30° kuzey ve güney enlemlerinde görülmektedir. Sıcaklık ortalaması bütün yıl 20°C'nin üzerindedir. Bu iklim bölgesinde güneş ışınları yılda iki kez dik açıyla düşmektedir. Güneş ışınlarının dik geldiği yaz dönemi konveksiyonel yağışlı, kışları ise kuraktır. Yıllık yağış miktarı 1000-1200 mm arasındadır.
Muson İklimi:
Yıllık basınç farkına bağlı olarak oluşmaktadır. Yıllık ortalama sıcaklık 15-20°C'dir. Yıllık sıcaklık farkı 10-12°C arasındadır. Yıllık yağış miktarı ise ortalama 1000-1500 mm civarındadır.
Çöl İklimi:
Dönenceler arasında kıta içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda görülmektedir. Günlük sıcaklık farkının 50°C'yi bulduğu zamanlar olur. Yağışlar yok denecek kadar azdır. Yıllık yağış miktarı genelde 100 mm'den azdır.
Ilıman İklimler
Akdeniz İklimi:
Yıllık ortalama sıcaklık 18°C'dir. En sıcak ay ortalaması 27-30°C, en soğuk ay ortalaması 7-9°C'dir. Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişmektedir. Ortalama 600-1000 mm civarındadır.
Okyanusal İklim:
En sıcak ay ortalaması 25-26°C, en soğuk ay ortalaması 4-6°C'dir. Yıllık ortalama sıcaklık 14-15°C'dir. Her mevsim yağış görülür. Nemlilik fazla olduğu için yıllık yağış miktarı 1600 mm civarındadır.
Karasal İklim:
En soğuk ay ortalaması -10 ile -15°C arasındadır. Bazı günlerde -40°C'ye kadar sıcaklığın düştüğü de gözlemlenir. Yıllık yağış miktarı 500-650 mm arasındadır. En fazla yağış yazın, en az yağış ise kışın düşer. Kış yağışları daha çok kar şeklinde görülür.
Step İklimi:
Step iklimlerinde yıllık ortalama sıcaklık 11-13°C, sıcaklık farkı ise 20-30°C'dir. Yıllık yağış miktarı 350-500 mm'dir.
Soğuk İklimler
Tundra İklimi:
En sıcak ay ortalaması 10°C'yi geçmez. Kışın sıcaklık -35, -40°C'lere kadar iner. Yağış miktarı 200-250 mm arasındadır.
Kutup İklimi:
Dünyanın karlar ve buzlarla kaplı olan kutup bölgelerinde görülen iklim tipidir. Sıcaklık 0°C'nin altındadır. Sıcaklık çoğu zaman -45°C'ye iner.
Sonuç
Dünyadaki iklim çeşitleri, coğrafi konum, yükselti, deniz etkisi ve diğer faktörlere bağlı olarak büyük farklılıklar göstermektedir. Bu iklimler, dünya üzerindeki yaşam biçimlerini ve ekosistemleri doğrudan etkileyen önemli unsurlardır. Her iklim türü, kendine özgü bitki örtüsü ve hayvan yaşamı ile benzersizdir ve bu çeşitlilik, gezegenimizin zengin biyolojik çeşitliliğini oluşturur.
|
.jpg "Dünyada Görülen İklim Tipleri Nelerdir?")
